Theo Chinhphu.vn, nhận định về tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) đến ngành giao thông vận tải, ông Trần Quang Hà, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ (Bộ GTVT) cho rằng hiện nay ngành đang nằm trong bối cảnh chịu tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng này.

Dẫn chứng đó là theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, dự đoán đến năm 2025 sẽ có 21 điểm “bùng nổ” là những biến đổi công nghệ cụ thể sẽ định hình thế giới kỹ thuật số và siêu kết nối.

Trong đó, có thể kể đến các thay đổi mạnh mẽ liên quan đến ngành như 84,1% khả năng có thể xảy ra là chiếc ô tô đầu tiên được sản xuất hoàn toàn bằng công nghệ in 3D; 79% khả năng có thể xảy ra là có 10% tổng lượng xe hơi lưu thông trên toàn cầu là xe không người lái, 67% khả năng có thể xảy ra các chuyến đi du lịch/công tác trên toàn cầu thực hiện thông qua việc chia sẻ phương tiện nhiều hơn so với dùng xe riêng; công nghệ vật liệu mới tạo ra những thay đổi mạnh mẽ trong xây dựng và kiến trúc như bê tông tự khôi phục, vật liệu nano, pin năng lượng mặt trời, vật liệu xanh…

"Gần nhất, mô hình Uber, Grab đã cho thấy hiện nay việc kết nối vạn vật đã tác động mạnh mẽ đến lĩnh vực vận tải đường bộ tại Việt Nam", ông Hà khẳng định.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho rằng: "Bước đầu ngành đã hình thành hệ thống đường bộ cao tốc, áp dụng công nghệ thông tin, kết nối Internet trong cung cấp các dịch vụ vận tải (đặt vé, check-in vé tàu, vé máy bay, thu phí đường bộ tự động). Sự xuất hiện các dịch vụ vận tải trên nền tảng Internet như taxi Uber, Grab; cung cấp các dịch vụ công qua Internet (cấp, đổi giấy phép lái xe, đăng kiểm xe cơ giới…) đang chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của cuộc cách mạng này".

Thậm chí, thực tế chỉ vài năm trước đây, người dân Việt Nam khó ai tin được vận tải hành khách công cộng Uber, Grab lại phục vụ được con người thay vì “vẫy” taxi. Rồi những tuyến đường, cây cầu, một công trình giao thông… hiện nay đều có thể giám sát, theo dõi trực quan, trực tuyến, minh bạch từ khâu thiết kế, tiến độ thi công cho đến khi vận hành, bảo trì.

Cùng với các dịch vụ công thông minh được tự động hóa toàn điện đang diễn ra tại tất cả các lĩnh vực đường thủy, đường bộ, đường sắt và hàng không để phục vụ người dân. Tất cả các yếu tố “tự động hóa” thông minh phục vụ phát triển giao thông vận tải này đều là khởi điểm của kỷ nguyên 4.0.

Tuy nhiên, lãnh đạo Vụ Khoa học công nghệ cũng nhìn nhận một thực tế đó là do hạn chế về nguồn lực và chưa có mô hình tổng thể ứng dụng CNTT nên các ứng dụng mới được phát triển trong phạm vi hẹp.

DUYBI (Trần Ngọc Duy) hát "Gặp mẹ trong mơ"

Khi một số cá nhân trong "Tịnh thất Bồng Lai" bị khởi tố, không nhiều người còn nhớ thành viên Huyền Trân từng thi The voice Kids 2014 và là con nuôi của ca sĩ Quang Lê.

3 Phó Trưởng Ban Chỉ đạo gồm: Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội (Phó Trưởng Ban Thường trực); Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy; Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng.

Các thành viên Ban Chỉ đạo gồm: Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng; Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Đoàn Thị Thanh Mai, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Trung ương Đảng Đặng Khánh Toàn, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Cao Huy, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Lê Huy Vịnh, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Đức Tâm, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phạm Đức Long.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Bùi Quốc Dũng, Phó Trưởng Ban Cơ yếu Chính phủ Nguyễn Hữu Hùng, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) Tào Đức Thắng, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Mạnh Hùng (Tổ trưởng Tổ Giúp việc) cũng là thành viên Ban Chỉ đạo.

Theo Nghị quyết, Ban Chỉ đạo có chức năng nghiên cứu, đề xuất với Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và giúp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội chỉ đạo thực hiện các chủ trương, chiến lược, cơ chế, chính sách để thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Văn phòng Quốc hội.

Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ nghiên cứu, đề xuất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội xem xét, quyết định các chủ trương, cơ chế, chính sách, chiến lược về chuyển đổi số của Quốc hội, Kiến trúc tổng thể Quốc hội số và Chương trình chuyển đổi số của Quốc hội giai đoạn 2024-2026, định hướng đến năm 2030.

Bên cạnh đó, chỉ đạo các cơ quan liên quan tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền quyết định những cơ chế, chính sách đặc biệt theo quy định để tạo điều kiện thuận lợi nhất trong tiến trình chuyển đổi số ở Quốc hội, gắn kết chặt chẽ với cải cách thủ tục hành chính; xây dựng và phát triển Quốc hội số.

Ban Chỉ đạo cần tham mưu với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội phương hướng, giải pháp để thực hiện các chủ trương, chiến lược, chương trình, đề án, dự án, cơ chế, chính sách liên quan đến xây dựng và thực hiện Quốc hội số để thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số ở Quốc hội.

Ban Chỉ đạo giúp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội chỉ đạo các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Văn phòng Quốc hội thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp chuyển đổi số, xây dựng Quốc hội số; kết nối thông tin với các cơ quan Đảng, Chính phủ phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ giúp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện chiến lược, chương trình, cơ chế, chính sách, đề án, dự án trong quá trình xây dựng và thực hiện Quốc hội số...

Nghị quyết này có hiệu lực từ ngày 15/11 và thay thế Nghị quyết số 626 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng và thực hiện Đề án Quốc hội điện tử, hướng đến Quốc hội số giai đoạn 2023-2026, định hướng đến năm 2030.

Thi thực chất: Chưa tiên quyết ở một số địa phương

Được biết, từ sau năm 2013 (kể từ khi có Nghị quyết 29), chính sách đánh giá giáo dục có nhiều thay đổi.

Ở bậc tiểu học, đáng chú ý nhất là triển khai Thông tư 30 và sau đó là điều chỉnh bằng Thông tư 22, với tinh thần khích lệ giúp học sinh tự tin trong học tập; kết hợp điểm số và nhận xét, tăng cường "định tính" trong đánh giá thường xuyên.

Ở bậc THCS,  có các công văn hướng dẫn cụ thể hơn quy định đánh giá hiện hành (Thông tư 58), trong đó hướng tới sự phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh; coi trọng sự tiến bộ của mỗi học sinh; chú trọng đánh giá thường xuyên, đa dạng hóa các hình thức và công cụ đánh giá

Đáng kể nhất là ở bậc THPT với sự thay thế của kỳ thi THPT quốc gia, đảm nhiệm vai trò củ 2 kỳ thi trước đó là thi tốt nghiệp THPT  và thi tuyển sinh ĐH, CĐ. 

Ở bậc Tiểu học, từ năm 2014 đến nay, việc đánh giá học sinh thay đổi theo hướng khích lệ giúp học sinh tự tin trong học tập; kết hợp điểm số và nhận xét. Chủ trương này được điều chỉnh với 2 thông tư 30 và 22. Ảnh: Lê Anh Dũng

Sau 5 năm triển khai, Bộ GD-ĐT nhìn nhận: Hoạt động kiểm tra, đánh giá, thi chưa được đổi mới một cách đồng bộ: cấp tiểu học thực hiện quy chế đánh giá năng lực người học, còn cấp THCS và THPT vẫn thực hiện quy chế đánh giá kết quả học tập; chương trình học tập là các môn học riêng nhưng lại tổ chức các bài thi tổng hợp; giáo dục phổ thông chuyển sang định hướng đánh giá năng lực, trong khi giáo dục đại học vẫn đánh giá kết quả học tập theo niên chế kết hợp học phần.

Bên cạnh đó, chất lượng hệ thống đánh giá người học của Việt Nam vẫn chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn quốc tế .

Bộ GD-ĐT nhìn nhận chính sách thi chưa ổn định, đang trong tiến trình hoàn thiện, quan điểm, chỉ đạo thi thực chất chưa được thực hiện tiên quyết ở một số địa phương; nguồn tài chính dành cho đánh giá hạn hẹp và không ổn định; nguồn nhân lực chuyên trách công tác đánh giá, thi ở địa phương vừa thiếu, vừa yếu chuyên môn, còn có những vi phạm nghiêm trọng quy chế coi thi, chấm thí (như gian lận kết quả thi THPT quốc gia 2018 ở Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình); hoạt động đánh giá, thi vẫn thiên về kết quả học tập các môn học hơn là sự tiến bộ, sự phát triển năng lực (như giải quyết vấn đề, sáng tạo, ngôn ngữ, tính toán,…) của người học; phương pháp và công cụ đánh giá tương đối đơn điệu, chủ yếu vẫn là viết (đề kiểm tra/ thi, vấn đáp (kiểm tra miệng), đề thi giữa các năm không tương đương về độ khó, độ tin cậy và độ giá trị, không giúp dự được khả năng thành công ở giáo dục đại học; kết quả đánh giá, thi chưa được sử dụng hiệu quả để điều chỉnh hoạt động dạy, hoạt động học và cải tiến chương trình, chính sách giáo dục.

Tiếp tục ra sao?

Khi xem xét những "bài học kinh nghiệm" rút ra từ quá trình triển khai Nghị quyết 29, Bộ GD-ĐT cho rằng: Trong một xã hội mà tâm lý "ứng thí", "khoa cử", "chuộng bằng cấp" của người dân không dễ gì xóa bỏ, việc xác định “đổi mới kiểm tra, đánh giá, thi là khâu đột phá” là hoàn toàn đúng đắn. Nếu đánh giá được sự phát triển năng lực người học và sự tiến bộ của người học theo thời gian, thì thể hiện được rõ ràng quan điểm nhân văn trong giáo dục “đánh giá không phải là điểm kết thúc của một giai đoạn mà là điểm khởi đầu cho một giai đoạn mới”. Khi đó, đánh giá sẽ điều chỉnh hoạt động dạy, hoạt động học, sẽ điều chỉnh, cải tiến chương trình và chính sách giáo dục.

Đề xuất các giải pháp để thực hiện phương pháp thi, kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo, bảo đảm trung thực, khách quan, Bộ GD-ĐT cho hay sẽ xây dựng khung đánh giá, chuẩn đánh giá năng lực học sinh dựa theo các mô hình, quy trình tiên tiến của giáo dục thế giới. Nghiên cứu cơ sở khoa học và xây dựng Thông tư đánh giá phẩm chất, năng lực học sinh tiểu học, THCS, THPT phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới.

Bên cạnh đó, sẽ nghiên cứu, xây dựng quy chế cân bằng kết quả đánh giá năng lực người học giữa các giáo viên, các trường và các địa phương bằng cách thực hiện đánh giá diện rộng cấp quốc gia và cấp địa phương; xây dựng hệ thống giám sát hoạt động đánh giá và thi từ trung ương đến địa phương.

Một giải pháp khác là xây dựng và ban hành cơ chế, biện pháp đủ mạnh để loại trừ tham nhũng, hối lộ, bao che, dung túng và thiên vị; trong đó tăng cường phân cấp quản lý thi theo hướng gắn tự chủ với tự chịu trách nhiệm của các sở GD-ĐT và trường ĐH, CĐ.

Bộ GD-ĐT cũng xác định phát triển ngân hàng câu hỏi thi đáp ứng tốt mục đích, yêu cầu của kỳ thi THPT quốc gia.

Hạ Anh 

“Kết quả thi THPT quốc gia chưa ổn định”

“Kết quả thi THPT quốc gia chưa ổn định” là một trong 3 vấn đề được nhóm nghiên cứu khoa học nêu ra tại hội thảo khoa học “5 năm đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo: Thành tựu và Thách thức”.