Như vậy, sắp tới khi triển khai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, một chương trình sẽ có nhiều bộ sách giáo khoa. 

Mừng hay lo?

Thông qua dư luận, thấy nhiều người mừng, nhưng cũng không ít người lo.

Một vài trải nghiệm

Từng là học sinh ở Sài Gòn trước 1975, tôi nhớ thời đi học, không rõ thầy cô sử dụng sách của ai. Chịu thua! Có bao giờ thầy cô đưa sách ra đâu mà biết. Tôi mê môn toán, mê và chọn sách Trường Thi, Nguyễn Văn Phú. Chẳng quan tâm thầy sử dụng sách nào. Và hình như thầy cũng không phụ thuộc sách nào cả. Mà lạ, thầy là thần tượng, là sách sống của học trò.

Lên lớp, sách giữ lại cho em, em tiếp tục giữ lại cho cháu...

Từng là giáo viên trực tiếp đứng lớp cuối thập kỉ 70. Nhiệt tình, hăng say, khát khao cống hiến, khát khao thể hiện, từng dạy thoát khỏi ràng buộc khuôn khổ sách giáo khoa. Bị phê bình, cảnh cáo "sách là pháp lệnh". Từ đó, bó tay sáng tạo, không dám liếc mắt dòm tài liệu ngoài khác. Có tài liệu hay cũng chỉ dám ngó lơ.

Từng là hiệu trưởng trường trung học phổ thông thời kinh tế thị trường, hằng năm luôn được tiếp thị giao dịch mua sách kèm theo hứa hẹn % hoa hồng. Hiệu trưởng đứng trước cánh cửa biến chất!

Mừng

Sẽ phát huy được sức mạnh trí tuệ xã hội, của các nhà khoa học, các nhà giáo dục, các nhà giáo tâm huyết đầu tư cho sách giáo khoa.

Sẽ có những bộ sách giáo khoa chất lượng được sàng lọc trên thị trường giáo dục thông qua khách hàng người học, thầy cô giáo và các cơ sở giáo dục.

Cơ hội cho người học rộng đường chọn tác giả, chọn nhà xuất bản uy tín, phù hợp thị hiếu, sở thích, điều kiện kinh tế.

Sách sẽ được lưu giữ mà không cần chỉ thị của Bộ. Ai điên gì mua sách chỉ dùng một năm. Lên lớp, sách sẽ được biếu, tặng lại cho lớp kế tiếp. Thật tiết kiệm, thật nhân văn.

Lo

Vì sợ cạnh tranh không lành mạnh của các nhà xuất bản, của các công ty phát hành sách giáo khoa, sợ hiệu trưởng, trưởng phòng, giám đốc sở "hễ thấy hơi đồng thì mê", móc ngoặc, đi đêm nhổm nhoàm % chiết khấu.

Nhưng, có đáng lo không?

Không.

Chỉ cần Bộ biên soạn bộ chuẩn kiến thức, kĩ năng, phát hành rộng khắp đến giáo viên, đến tận phụ huynh, học sinh. Cần xem xét việc để cơ sở giáo dục chọn lựa sách giáo khoa - vì đây chính là khe hở để các nhà xuất bản cạnh tranh không lành mạnh, là cơ hội để họ đi đêm với những kẻ có chức quyền sẵn máu "mê hơi đồng".

Các trường quản lí chất lượng bằng bộ chuẩn kiến thức kĩ năng, mục tiêu, yêu cầu cần đạt từng phần, từng chương, từng học kì, từng năm học, cấp học của Bộ. Lúc đó người học chọn sách học tuỳ thích. Còn giáo viên vốn đã "binh giáp tàng hung trung" sẽ rộng đường, sẵn sàng cùng học trò sải cánh!

Nhà giáo Trương Như Đệ

Môn học tích hợp: Vẫn băn khoăn "1 sách, 3 thầy"

Sau khi giới thiệu chương trình giáo dục phổ thông mới, tòa soạn nhận được ý kiến của một thầy giáo bày tỏ băn khoăn. 

Chăm sóc cây hoàn toàn tự động thông qua các app trên chiếc smartphone nên cả trang trại bơ rộng 12ha gần như vắng bóng nông dân. Hoàng có thể ngồi ở bất cứ nơi đâu, thậm chí ngồi ở Mỹ vẫn có thể tưới nước, bón phân… cho từng cây trồng trong nông trại của mình bằng những cái "chạm tay" trên chếc smartphone. Thế nên, ở nông trại bơ, Hoàng chỉ sử dụng 2 nhân công làm nhiệm vụ kiểm tra hệ thống máy móc trong vườn.

Chỉ vào cây bơ có gắn mã QR code, Hoàng cho biết đó là mã để vào xem “nhật ký số”. Thông qua nhật ký số này, người tiêu dùng sẽ biết được các loại phân bón đã sử dụng, thời gian bón phân, ngày sản phẩm được thu hoạch, phương tiện vận chuyển đến cửa hàng, siêu thị, tiêu chuẩn của trái bơ…

“Hai năm trước, dù đại dịch Covid-19 có lúc làm thị trường tê liệt, nông sản ùn ứ phải giải cứu, “Bơ ông Hoàng” vẫn được tiêu thụ tốt với giá cao”, Hoàng kể và tiết lộ, từ cây bơ, anh thu lãi khoảng 8 tỷ đồng/năm.

Không giống như Hoàng làm nông nghiệp số từ ngày đầu khởi nghiệp, lão nông Đặng Văn Bảy ở xã Thạnh Phong (huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre) sau 20 năm nuôi con tôm theo phương pháp truyền thống mới chuyển sang hướng công nghệ cao khép kín. Năm 2020, ông quyết định số hoá các ao tôm.

Nói về hệ thống ao nuôi với quy mô rộng 36ha của mình, ông cho biết, ao tôm được lắp hệ thống máy móc cho ăn, hệ thống xử lý nước tự động với máy đo chính xác nồng độ. Ông hoặc công nhân sẽ theo dõi qua các app đã được cài trên điện thoại thông minh. Hàng ngày, chỉ cần vào app với vài cái “chạm tay”, máy móc đồng loạt hoạt động, tôm được ăn đầy đủ, đúng liều lượng.

“Kiểm tra kích cỡ tôm cũng vậy. Tôi chỉ cần bắt tôm bỏ vào chậu nước, vào app chụp hình tôm trong chậu là tự động cho ra kết quả chính xác trọng lượng của con tôm. Việc tính toán size tôm chuẩn sẽ thuận lợi hơn cho khâu mua bán”, ông nói.

“Năm nay chi phí nuôi tôm tăng nhưng với 36ha diện tích ao nuôi, tôi vẫn lãi khoảng 17 tỷ đồng. Năm ngoái tôi còn thu lãi tới 25 tỷ đồng”, ông Bảy khoe.

“Chuyến tàu” nông nghiệp số tăng tốc

Thời điểm giữa năm 2021, trong hội nghị chuyển đổi số ngành nông nghiệp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan từng nói: “Thế giới đang không ngừng chuyển động, trong khi chúng ta đã bỏ lỡ nhiều chuyến tàu. Bây giờ, chúng ta lại ở sân ga lên một đoàn tàu mới mang tên “chuyển đổi số”. Cùng nắm tay nhau đi trên chuyến tàu này để tiến xa hơn”.

Thực tế đến nay, “chuyến tàu” nông nghiệp số đang dần tăng tốc. Những mô hình trồng rau, nuôi tôm, nuôi gà bằng smartphone, hoặc cánh đồng không bước chân… xuất hiện này càng nhiều. Từ miền ngược tới miền xuôi, từ Bắc vào Nam, người nông dân chuyển đổi số không còn “trông trời, trông đất, trông mây” mà trông vào... dữ liệu số. Thậm chí, thông qua chiếc điện thoại thông minh, họ có thể bán nông sản ra toàn cầu.

Tháng 6 năm nay, Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu ngành chăn nuôi chính thức được triển khai. Đây là một trong những "viên gạch" đầu tiên tạo nền móng cho quá trình chuyển đổi số của ngành nông nghiệp. Bởi, hệ thống dữ liệu là cơ sở quan trọng cho việc nâng cao năng lực quản lý, điều hành của cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức phát triển chăn nuôi theo định hướng, tín hiệu, nhu cầu của thị trường, đồng thời, kiểm soát chặt chẽ chất lượng, an toàn thực phẩm chăn nuôi nhằm nâng cao giá trị, sức cạnh tranh của sản phẩm chăn nuôi.

Ngay sau đó, Hệ thống thông tin và Cơ sở dữ liệu cấp, quản lý mã số vùng trồng cũng được đưa vào sử dụng. Hệ thống này góp phần giải quyết bài toán tạo ra sự “đúng, đủ, sạch, sống” trong dữ liệu vùng trồng, cả về thời điểm xuống giống, thu hoạch, sản lượng, chất lượng, truy xuất nguồn gốc, về yêu cầu của thị trường, về giá cả... Từ đó, dần thay đổi phương thức từ “quản lý thủ công” sang “quản lý dựa vào công nghệ số”.

Việt Nam dù là quốc gia có thế mạnh về nông nghiệp, kim ngạch xuất khẩu nông sản năm 2022 lập kỷ lục lịch sử khi đạt 55 tỷ USD, song, với 7 triệu mảnh ruộng, 9 triệu hộ nông dân, nền nông nghiệp vẫn còn mang 3 “lời nguyền” - manh mún, nhỏ lẻ và tự phát. Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, chuyển đổi số sẽ minh bạch mọi thông tin và dần xoá đi những “hố đen” của ngành nông nghiệp.

Bộ trưởng lưu ý, muốn làm chuyển đổi số, phải thấy được nhu cầu thực sự khi mỗi người bước vào môi trường, không gian mới, đó chính là không gian số. Chúng ta thay đổi nhận thức, thấy được đam mê, niềm vui, lợi ích từ chuyển đổi số đang len lỏi vào từng ngõ ngách đời sống sản xuất. Song chúng ta cũng phải kết nối, làm tăng giá trị chuyển đổi số để tạo ra lợi nhuận cao gấp nhiều lần so với việc tăng sản lượng.

Tâm An

(Bài đăng trên báo Bưu điện Việt Nam số Xuân Quý Mão 2023)

"Không phải vì địa phương này nhiều tiền hơn, thì trẻ em được tiêm vắc xin đắt hơn, còn địa phương ít kinh phí thì trẻ em tiêm vắc xin ít tiền hơn, thậm chí không được tiêm", bà Lan nói.

Qua rà soát nguồn vắc xin gối đầu chuyển từ năm 2022 sang, Bộ Y tế khẳng định chỉ thiếu vắc xin "5 trong 1" từ cuối tháng 2 đến nay (phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm màng não mủ/viêm phổi do vi khuẩn HiB và viêm gan B). Đây là vắc xin nhập khẩu, do năm 2022 tiến hành các thủ tục đấu thầu, mua sắm theo quy định nhưng không có nhà thầu tham gia nên có tình trạng thiếu.

Bà Lan khẳng định "không có hiện tượng Bộ Y tế đùn đẩy (mua sắm vắc xin - PV) xuống địa phương hay căn bệnh sợ trách nhiệm lan tới Bộ Y tế nên mới đùn đẩy".

Theo Bộ trưởng, Chính phủ đã quyết định giao cho Bộ Y tế để chủ động xây dựng phương án giá, gửi sang Bộ Tài chính để thẩm định sớm. Đây là căn cứ cho đặt hàng vắc xin "5 trong 1". Trong thời gian triển khai và chờ mua vắc xin theo ngân sách Nhà nước, Bộ Y tế đã làm việc với các đối tác, tìm nguồn hỗ trợ các loại vắc xin đang thiếu.

"Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khu vực Tây Thái Bình Dương, WHO tại Việt Nam, UNICEF Việt Nam, vừa thông báo sẽ hỗ trợ khẩn cấp cho Việt Nam trên 200.000 liều vắc xin '5 trong 1' cho trẻ em", Bộ trưởng thông tin.

Cùng với nguồn tài trợ hơn 65.000 liều trong nước, bà Lan cho rằng "sẽ đảm bảo vắc xin để ưu tiên tiêm cho trẻ em ở vùng sâu vùng xa, nơi khó tiếp cận với vắc xin '5 trong 1' dịch vụ". Các đơn vị Bộ Y tế đang tiến hành thủ tục nhanh chóng tiếp nhận nguồn viện trợ này.

Tại cuộc tọa đàm, bà Lan chia sẻ, 3 năm 2020-2022, ngành Y tế đã vượt qua những khó khăn "có thể nói là chưa bao giờ khó khăn hơn được nữa của ngành".

"Gần đây, nhiều ý kiến nói về vấn đề né tránh, đùn đẩy trong triển khai thực hiện nhiệm vụ. Tôi nói thật, là một trong những nơi, sau những vụ vi phạm của ngành Y tế, trong ngành y chắc chắn cũng xuất hiện nhiều tình trạng này.

Tất nhiên, chính sách không rõ ràng, anh em không có căn cứ làm việc, đó là trách nhiệm của cơ quan ban, ngành. Nhưng có những nơi, chính sách rõ rồi, cơ quan, bệnh viện chỗ này làm tốt nhưng chỗ khác lại không làm”, Bộ trưởng Lan nói.

Sở dĩ Bluezone không sử dụng quyền truy cập vị trí bởi về bản chất, ứng dụng này được tạo ra với mục đích ghi nhận các tiếp xúc tầm gần. Điều này được thực hiện thông qua kết nối Bluetooth giữa thiết bị của những người sử dụng ở gần nhau. 

Việc sử dụng GPS sẽ không giải quyết được bài toán tối quan trọng là xác định việc tiếp xúc gần để tìm ra người có khả năng lây nhiễm. Điều này dễ nhẫn thấy nhất trong trường hợp mọi người có cùng một tọa độ nhưng lại ở các tầng khác nhau trong cùng một tòa nhà

Bên cạnh đó, nếu sử dụng công nghệ định vị vệ tinh GPS, ứng dụng sẽ thu thập dữ liệu về vị trí, quyền riêng tư của người dùng vì vậy cũng sẽ bị xâm phạm. Đây chính là lý do mà công nghệ Bluetooth được lựa chọn sử dụng nhằm truy vết người nghi nhiễm Covid-19. 

Khi người dùng Bluezone đứng cách nhau với thời gian đủ lâu trong phạm vi 2 mét, ứng dụng Bluezone trên thiết bị của cả 2 sẽ tự động ghi lại mã ID của nhau. Đây là cách để xác định một người đã từng tiếp xúc với ai. 

Với việc sử dụng công nghệ xác định tiếp xúc bằng Bluetooth, ứng dụng Bluezone sẽ chỉ ghi nhận 2 người có gặp nhau lúc nào đó và trong bao lâu. Vị trí gặp nhau ở đâu ứng dụng hoàn toàn không biết. 

Người sử dụng Bluezone cũng sẽ không biết rõ danh tính của người từng tiếp xúc bởi việc ghi nhận này được thực hiện dưới dạng mã ID. Mã ID này do hệ thống tự sinh ra. Người dùng hoàn toàn ẩn danh. Để đảm bảo tính riêng tư, mã định danh này thậm chí sẽ thay đổi cứ sau mỗi 15 phút. 

Vì sao Bluezone đòi cấp quyền truy cập ảnh, phương tiện, tệp?

Trả lời câu hỏi này, ông Đào Công Anh - Phó Cục trưởng Cục Tin học hóa (Bộ TT&TT) cho biết, Bluezone chỉ sử dụng quyền truy cập tệp để ghi lại lịch sử tiếp xúc của người dùng với nhau. Thông tin này sau đó sẽ được lưu trên thiết bị. 

Người dùng có thể hoàn toàn yên tâm khi sử dụng Bluezone. Đây là ứng dụng được sự bảo hộ của Bộ TT&TT. Bluezone không ảnh hưởng tới quyền riêng tư của người dùng. Ảnh: Trọng Đạt

Trong trường hợp có một người nhiễm hoặc nghi nhiễm Covid-19, cơ quan y tế sẽ hỏi họ có sử dụng ứng dụng Bluezone không. Nếu câu trả lời là có, mã ID ứng dụng Bluezone trên thiết bị của người này sẽ được đưa lên hệ thống. 

Hệ thống sau đó sẽ gửi mã ID này tới thiết bị của tất cả những người sử dụng Bluezone. Ứng dụng sẽ so sánh mã ID này với lịch sử tiếp xúc trên thiết bị để đưa ra cảnh báo nếu trùng khớp. Do ứng dụng không hề tải dữ liệu lên server, quyền riêng tư của người dùng vì thế sẽ được đảm bảo. 

Nhìn chung, ứng dụng Bluezone là cách hiệu quả nhất để xác định việc tiếp xúc gần, từ đó tìm ra các ca lây nhiễm trong cộng đồng. Việc sử dụng ứng dụng Bluezone hoàn toàn không ảnh hưởng tới quyền riêng tư của người sử dụng. Do vậy, người dùng không nên nghe theo các thông tin lan truyền trên mạng, thay vào đó hãy cài đặt ứng dụng Bluezone để tự bảo vệ mình và bảo vệ cộng đồng.  

Kỳ thi học sinh giỏi lớp 9 cấp thành phố năm học 2020 – 2021 của Hà Nội diễn ra vào ngày 13/1. Đội tuyển mỗi bộ môn văn hóa của quận, huyện gồm 10 thí sinh dự thi, riêng môn Tin học có 5 thí sinh. Đội tuyển thi môn khoa học có 20 thí sinh.

Trong kỳ thi này có tổng cộng 30 hội đồng coi thi tại 30 quận, huyện. Nội dung thi gồm kiến thức toàn cấp học, riêng lớp 9 tính đến hết học kỳ I. Môn Tiếng Anh, Tiếng Pháp, Tiếng Nhật có phần nghe hiểu.

Đối với môn Khoa học, cấu trúc đề thi và nội dung thi sẽ tham khảo tài kiệu “Giới thiệu đề thi IJSO, kỳ thi Olympic Khoa học trẻ Quốc tế” lần thứ 10, 11 do Sở GD-ĐT sưu tầm và tuyển chọn.

Hội đồng thi bắt đầu chấm thi từ ngày 14/1 cho đến khi hoàn thành nhiệm vụ.

PV

Gợi ý lời giải đề thi học sinh giỏi Toán lớp 9 của Hà Nội

Sáng 13/1, học sinh giỏi lớp 9 của Hà Nội đã hoàn thành bài thi chọn học sinh giỏi môn Toán. Sau đây là gợi ý lời giải môn Toán tại kỳ thi học sinh giỏi cấp thành phố năm học 2020-2021.

Làm chủ cảm xúc cuả mình là một kỹ năng quan trọng của giáo viên. Ảnh minh họa: Thanh Hùng

Thầy Đăng Du, Trường THPT Lê Qúy Đôn, TP.HCM, cho hay giáo viên đang phải chịu nhiều áp lực từ trong chuyên môn đến chủ nhiệm. Trong chuyên môn, hiện nay để đánh giá thi đua vẫn là tỉ lệ điểm bài thi có so sánh với giáo viên khác. Đối với giáo viên dạy lớp 12 còn có thêm so sánh tỉ lệ điểm môn thi THPT với tỉ lệ của địa phương. Do vậy, để đạt được kết quả cao, giáo viên không còn cách nào khác là nhồi nhét hoặc gây áp lực lại cho học sinh bằng cách cho nhiều bài tập, cho điểm thấp để học sinh sợ mà học. Trong công tác chủ nhiệm, giáo viên bị nhiều áp lực hơn đó là các đợt thi đua của nhà trường và từ học sinh phụ huynh.

“Trong các đợt thi đua của nhà trường có rất nhiều khoản từ chuyên cần, tiết học tốt, kỉ luật, mà nếu sơ sẩy thì sẽ bị trừ điểm. Lớp không đạt thi đua sẽ đánh giá năng lực chủ nhiệm yếu, bất kể là giáo viên đó chủ nhiệm lớp tốt hay lớp xấu. Ngoài ra, mỗi năm sẽ có 2 đợt thi đua lớn vào ngày 20/11 và ngày 26/3. Trong hai đợt này giáo viên sẽ phải làm trăm công ngàn việc”, thầy Du nói và cho hay hiện nhiều phụ huynh lên mạng lúc nào cũng nghĩ cách giáo dục của mình là đúng, con của mình là ngoan và coi giáo viên như người làm công nên cách hành xử khủng khiếp.

Đặc biệt từ khi có mạng xã hội, giáo viên thêm áp lực xã hội nên làm gì cũng bị soi theo hướng tiêu cực hơn tích cực.

Thầy Du cũng thống kê hàng “núi” công việc của mình trong một năm học. Hàng năm giáo viên sẽ phải tham gia hàng núi công việc như họp tổ, học chính trị, làm bài thu hoạch chính trị, tham gia các phong trào như ca hát, làm tiểu cảnh, làm sáng kiến kinh nghiệm, thao giảng biểu diễn…

Còn cô Trần Thị Thảo, một giáo viên ở quận Thủ Đức cho hay, áp lực thi đua trong trường học đối với giáo viên rất khủng khiếp. Ngay cả việc nhỏ nhặt như trang phục việc học sinh nam có sơ vin, học sinh nữ mặc áo dài cũng liệt vào quy định tính thi đua.

“Ngày trước trường đặt ra quy định học sinh nam sẽ phải sơ vin, nếu em nào không thực hiện thì bị trừ điểm. Cuối tuần lớp nào bị trừ nhiều thì xếp loại trong tuần kém. Sáng thứ Hai sẽ bêu lên trong lễ chào cờ nên thành nỗi ám ảnh của giáo viên chủ nhiệm”. Ngoài thi đua ở lớp, ở trường giáo viên cũng phải thi đua cùng với thi đua của nhà trường để đạt trường chuẩn quốc gia.

Cách đây chưa lâu, một trường học ở TP.HCM đã đưa ra quy ước thi đua như, giáo viên không tham gia các cuộc thi về chuyên môn các cấp như thi giáo viên chủ nhiệm giỏi, thi giáo viên dạy tốt, thi giáo viên viết chữ đẹp sẽ bị trừ 5 điểm. Quy định này dù ở tự nguyện nhưng đã đẩy giáo viên vào tình thế không tham gia không được.

Cô Trần Ngọc Hân, giáo viên tiểu học ở TP.HCM, cũng cho hay vì thành tích thi đua giáo viên, cô cũng đang phải làm hàng trăm việc không tên. Chưa kể tham gia phong trào giáo viên viết chữ đẹp, thao giảng hay, nấu ăn giỏi, đến cả như thu hộ, chi hộ đầu năm, hay vận động xã hội hóa giáo dục cũng trở thành thi đua.

GS.TS Phan Văn Kha, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học giáo dục Việt Nam cho rằng giáo viên đứng trước nhiều sức ép từ chính chuyên môn nghề nghiệp, môi trường sư phạm nhà trường và các điều kiện hoạt động nghề,... lên hoạt động dạy học, giáo dục của giáo viên. Hay áp lực do chính các nhà trường tạo ra.

Bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện trong giáo dục đặc biệt là đổi mới chương trình giáo dục phổ thông đặt ra các yêu cầu về chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm và phong cách, phẩm chất nghề nghiệp tạo ra nhiều áp lực chuyên môn nghề nghiệp với giáo viên.

“Các áp lực chuyên môn nghề nghiệp ngày càng đè nặng lên người giáo viên, trong khi năng lực, trình độ được đào tạo của giáo viên còn hạn chế, các điều kiện về cơ sở vật chất, phương tiện dạy học không đáp ứng yêu cầu.

Chưa kể, ở nhiều trường, địa phương có tình trạng thiếu giáo viên, dẫn đến nhiều giáo viên phải kiêm nhiệm các môn mà thậm chí chưa được qua đào tạo, gây quá tải và tạo ra căng thẳng”, ông Kha nói.

Theo ông Kha, trong hoạt động nghề nghiệp, giáo viên còn chịu nhiều áp lực từ công tác quản lý, từ các cơ chế và chính sách trong quản lý nhà trường, từ các quy định mà người giáo viên phải tuân thủ.

“Các kỳ thi giáo viên dạy giỏi, các đợt thanh kiểm tra của các cấp quản lý, đánh giá và sát hạch giáo viên tạo ra không ít áp lực đối với giáo viên. Chính sách tuyển lao động theo hợp đồng ở nhiều địa phương hiện nay gây tình trạng việc làm không ổn định, thu nhập thấp và đời sống khó khăn đã và đang tạo ra những áp lực nặng nề đối với giáo viên”.

Hiện nay giáo viên cũng phải chịu nhiều áp lực từ xã hội, cộng đồng, do các dư luận xã hội thiếu tích cực từ các phương tiện thông tin đại chúng đối với giáo dục, giáo viên và sự tôn trọng đối với nghề dạy học.

“Thực tế cho thấy áp lực của giáo viên còn nảy sinh ngay chính bên trong nhà trường, do chính nhà trường tạo ra hay do chính bản thân giáo viên tạo ra xuất phát từ nguyện vọng và nhu cầu của nhà trường hay chính giáo viên. Đồng thời nhiều áp lực đối với giáo viên còn do bệnh thành tích của chính giáo viên/nhà trường tạo ra”.

TS. Phạm Thị Kim Anh (Trung tâm Nghiên cứu giáo viên, Viện Nghiên cứu Sư phạm, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội) dẫn công bố của Quỹ Hòa bình và Phát triển về nghiên cứu giải pháp cải cách công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên phổ thông: “Mỗi giáo viên phổ thông phải làm tới 10 đầu việc, thời gian lao động 60-70 giờ/tuần. Cấp tiểu học, số giờ làm việc trong một tuần cao hơn khoảng 1,5 lần so với quy định (40 giờ/tuần), cấp THCS là gấp 1,7 lần và THPT gấp 1,8 lần, trong khi đến 50% giáo viên được hưởng lương dưới mức bình quân”.

Ngoài những công việc trên, theo bà Kim Anh, giáo viên còn phải học tập, bồi dưỡng để phát triển chuyên môn, tham gia các cuộc thi giáo viên giỏi các cấp, các hoạt động văn nghệ thể thao,...

Theo bà Kim Anh, từ giáo viên cho đến các nhà trường phổ thông hiện nay đều khổ sở, bội thực vì báo cáo, hồ sơ, giấy tờ, sổ sách (kế hoạch dạy học theo kỳ/năm; thiết kế bài giảng; sổ báo giảng; sổ dự giờ; sổ chuyên môn, sổ ghi điểm, các báo cáo định kỳ,...)

Cùng đó là những áp lực từ các cuộc thi và phong trào thi đua của trường, của ngành.

“Giáo viên phổ thông ngày càng bội thực quay cuồng với các cuộc thi. Nếu chỉ tính riêng các cuộc thi dành cho giáo viên đã có rất nhiều loại như: giáo viên dạy giỏi các cấp, giáo viên chủ nhiệm giỏi, thi làm đồ dùng dạy học, viết sáng kiến kinh nghiệm,... Các cuộc thi của giáo viên và học sinh trong năm học đã và đang vắt kiệt sức lao động và chiếm hết quỹ thời gian dành cho việc dạy học”.

Bà Kim Anh cho rằng áp lực từ bệnh thành tích là nỗi sợ và nỗi ám ảnh đại đa số giáo viên hiện nay. Giáo viên nào không chạy theo guồng máy thành tích thì bị coi là cá biệt, chống đối. Cả hệ thống giáo dục phổ thông hiện nay như một trường đua mà đích đến là đủ thứ danh hiệu gắn liền với tập thể. Do đó giáo viên phải chạy theo dù vẫn biết bệnh thành tích là nguyên nhân dẫn đến “thầy không ra thầy, trò không ra trò”, thậm chí phải đồng lõa với cái xấu trong nghiệp làm thầy.

“Thực tế này đã nói lên phần nào sự quá tải trong lao động sư phạm. Nhưng nếu chất lượng dạy học, giáo dục không tốt thì mọi thứ đổ lên đầu giáo viên cả. Giáo viên phải chịu trách nhiệm trước phụ huynh và nhà trường về chất lượng dạy học, về kết quả thi, tỷ lệ lên lớp, đỗ tốt nghiệp và về nhân cách học sinh”.

Áp lực cũng đến từ việc quản lý, giáo dục học sinh. “Đây là vấn đề vô cùng khó khăn. Có thể nói đạo đức học sinh giờ đây đang thách thức năng lực của người thầy. Thực tế cho thấy do học sinh được nuông chiều lại được Luật Giáo dục, Luật bảo vệ trẻ em ban cho nhiều quyền nên nhiều em càng trở nên khó giáo dục. Bất cứ người thầy nào đứng trên bục giảng cũng đều thấy bức xúc, mệt mỏi trước thực trạng này, nhưng phải ngậm bồ hòn, thậm chí phải vô cảm làm ngơ để dạy cho xong tiết và tránh xung đột với học sinh và phụ huynh. Chính thái độ khó bảo, thiếu tôn trọng của học sinh khiến nhiều giáo viên cảm thấy bị xúc phạm và muốn rời bỏ nghề hơn là do áp lực từ công việc dạy học”.

Lê Huyền - Thanh Hùng

Giáo viên đừng "nô lệ" sách giáo khoa

Thực tế giáo dục của nước ta cho thấy tính sáng tạo trong dạy học chưa được khuyến khích, thậm chí còn bị cản trở do những quan niệm và cách hành xử không phù hợp với bản chất của hoạt động dạy học.