'Người làm báo phải ý thức trách nhiệm, sứ mệnh mà mình gánh vác'

Nguyên phó tổng thống Mỹ Al Gore sau khi thất bại trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2000 đã dành thời gian cho công tác bảo vệ môi trường và đã được trao giải Nobel Hoà bình vào năm 2007. Ông nổi tiếng với ẩn dụ con ếch trong nồi nước sôi mà ở đó nếu con ếch bị thả vào nồi nước sôi thì sẽ nhảy ra ngay, nhưng nếu nước nóng từ từ thì sẽ bị luộc chín.

Câu chuyện này giúp mọi người nhận thức về hiểm hoạ của trái đất nóng lên. Sự vô thức của con người làm cho trái đất nóng lên giống như chúng ta đang tự luộc mình vậy.

Ẩn dụ này cũng phản ánh rất nhiều vấn đề khác. Câu chuyện xe máy cách đây ba thập kỷ và xe ô-tô hiện nay ở Việt Nam là một dạng tương tự.

Khi bắt đầu Đổi mới, phương tiện đi lại chủ yếu của người dân (nhất là ở các đô thị) là xe đạp dùng sức người mà nó được gán cho là hình ảnh của sự mệt nhọc và lạc hậu. Do vậy, niềm mong mỏi của hầu hết các hộ gia đình Việt Nam lúc đó là có được chiếc xe máy. Chiếc Dream II có giá 10 cây vàng là một tài sản giống như một chiếc ô-tô ngày nay.

Lúc đó, hầu hết mọi người đều nghĩ đến sự tiện nghi và sang trọng của những chiếc xe máy chứ ít ai hình dung ra nông nỗi của ngày hôm nay. Nếu ai dám lên tiếng đòi hạn chế xe máy và có mạng xã hội như ngày nay thì có thể nhận được rất nhiều “gạch đá”.

Lập luận nghe quen quen sẽ là: “Xe máy là sản phẩm văn minh, được sản xuất từ Nhật - một quốc gia phát triển mà hạn chế là thế nào? Anh chống lại văn minh à?”

Người Việt đang thèm khát một chiếc ô tô như cách mà cách đây 30 năm, thèm khát chuyển từ xe đạp lên xe máy

Hậu quả, cùng với cấu trúc của nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào các hoạt động nhỏ lẻ, phi chính thức và cấu trúc đô thị dạng nhà hẻm, nhà ống đã tạo ra một nền giao thông xe máy ngày nay. Nồi nước xe máy từ từ nóng lên và đến lúc sôi để cả xã hội chịu trận.

Quá chán ngán với xe máy và thu nhập gia tăng, nên giờ đây, niềm mong mỏi của không ít người là có được chiếc xe hơi để đi cho tiện nghi và an toàn. Chiếc xe giờ đây là cả một tài sản.

Cảm giác của người Việt Nam đối với chiếc xe hơi hiện nay có lẽ không khác nhiều với cảm giác hồ hởi với chiếc xe máy cách đây 3 thập niên. Tuy nhiên, nhìn những gì xảy ra với khu vực đô thị ở nhiều nước thì việc gia tăng số lượng ô tô ở các đô thị không khác gì một nồi nước sôi mà nó nghiêm trọng hơn xe máy rất nhiều.

Với tốc độ tăng khoảng 10%/năm như hiện nay và nếu cái đà này tiếp tục thì đến năm 2030, Hà Nội và Tp Hồ Chí Minh, mỗi nơi có ít nhất thêm 1 - 1,2 triệu xe máy, mà chúng cần diện tích đường tương đương với 5 -6 triệu chiếc xe máy, gần bằng diện tích chiếm đường của toàn bộ xe máy hiện có ở hai đô thị này mà chỉ chuyên chở bằng 1/5 số người.

Rất nhiều nơi trên thế giới đang phải chịu trận với sự bùng nổ của ô-tô cá nhân với rất nhiều hệ lụy. Xu hướng hiện tại là giảm sự phụ thuộc vào ô-tô (phương tiện vận tải cá nhân) chuyển sang giao thông công cộng và giao thông không dùng động cơ (đi bộ và xe đạp).

Hà Nội với tàu điện leng keng và đa phần người dân đi lại bằng xe đạp là hình mẫu lý tưởng mà nhiều thành phố trên thế giới đang hướng tới. Đúng là trái đất tròn.

Xe máy về cơ bản đã bão hòa do số xe đã bằng số người người ở độ tuổi lái xe rồi. Theo xu hướng phát triển thì xe máy sẽ giảm và điều đáng sợ nhất là việc chuyển sang xe ô-tô ở các đô thị. Do vậy, Nhà nước cần có chính sách ngay từ bây giờ để hạn chế điều này.

Đối với những nơi có mật độ thưa và khoảng cách xa, lựa chọn của đa phần hộ gia đình trong tương lai sẽ là ô-tô. Do vậy, Nhà nước cần tính đến những chính sách để giảm thiểu những tác động tiêu cực của ô-tô. Trong đó, tai nạn là một vấn đề rất nghiêm trọng.

Ví dụ, ở Mỹ đã có thời kỳ gần 55 nghìn người tử vong vì tai nạn giao thông hàng năm với tỷ lệ so với dân số cao hơn rất nhiều so với Việt Nam hiện nay. Hiện tại, hàng năm vẫn có hơn 37 nghìn người Mỹ thiệt mạng do tai nạn giao thông (tỷ lệ hiện tại thấp hơn Việt Nam rất nhiều nhưng rất cao trong các nước phát triển).

Thêm vào đó, rất nhiều nước có nền giao thông ô tô cũng đang có tỷ lệ tử vong so với dân số cao hơn Việt Nam. Điều này cho thấy không có gì đảm bảo rằng việc chuyển từ xe máy sang ô-tô sẽ tự động giảm bớt tổn thất do tai nạn giao thông.

Huỳnh Thế Du

Bạn có đồng tình với quan điểm trên? Mọi bài viết tranh luận, xin gửi về chuyên trang qua email: otoxemay@vietnamnet.vn. Xin cảm ơn!

Cấm xe máy chỉ vì tai nạn tăng: Nhìn bát quên mâm

Xe máy ít an toàn nhất và TNGT đang rất khủng khiếp. Nhưng vì thế mà lập luận phải cấm xe máy thì đó là nhìn bát quên mâm, không hiểu thực tế cuộc sống đang xảy ra như thế nào.  

Không rõ lý do bị từ chối, càng không biết phải tiếp tục rải hồ sơ ứng tuyển đến bao giờ, A. chán nản buông bằng, bỏ nghề rồi tìm một công việc trong ngành marketing (tiếp thị, truyền thông, quảng cáo) để có tiền trang trải cuộc sống.

"Trong 2 tháng đi rải CV và ngồi chờ, tôi sắp cạn hết tiền, tới đây chắc chỉ "hít khí trời" để sống", A. nói.

Trước đây, A. tốt nghiệp trường nghề, sau đó đăng ký học khóa đào tạo công nghệ thông tin ngắn hạn thuộc trường đại học trên địa bàn TPHCM. Lúc đầu, chàng trai ôm mộng "đổi đời" vì ngành IT luôn được kỳ vọng là công việc lương cao, xã hội đang rất cần nhân lực.

Kết thúc khóa học, A. chấp nhận thực tập không lương ở 2 công ty chỉ mong tích lũy đủ kinh nghiệm. Vậy nhưng những mong mỏi của A. không được đáp lại khi chàng trai nhận ra công việc này quá cạnh tranh về chuyên môn.

Cầm tấm bằng cử nhân kỹ sư công nghệ thông tin loại khá của trường đại học Kinh tế - Kỹ thuật công nghiệp, anh C.K. (24 tuổi, ngụ tại Hà Nội) nhanh chóng ứng tuyển ở nhiều doanh nghiệp trong suốt 6 tháng, với mong muốn được làm việc đúng chuyên ngành đào tạo. Thế nhưng, sự cạnh tranh về chuyên môn, cùng một vị trí nhưng quá nhiều ứng tuyển là những trở ngại mà anh K. phải đối mặt.

"Kinh nghiệm thực chiến của tôi chỉ vỏn vẹn 1 tháng nên rất khó cạnh tranh, dù nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp không hề ít", K. bộc bạch.

Trong khoảng thời gian chờ có việc, K. phải tìm một công việc trái ngành để kiếm tiền trang trải cuộc sống. Guồng quay cuộc sống, áp lực tài chính khiến K. không còn thời gian để bổ sung kiến thức chuyên môn. Dần dà, chàng trai chấp nhận bỏ nghề để ổn định cuộc sống.

57.000 nhân sự công nghệ ra trường mỗi năm, chỉ 30% được việc

"Báo cáo thị trường IT Việt Nam năm 2023" do TopDev vừa công bố cho thấy, dù lương, tiền thưởng trong ngành công nghệ thông tin (IT) tiếp tục tăng lên, ngành này vẫn chưa hút đủ nhân lực. Thị trường hiện vẫn thiếu hụt 150.000-200.000 lập trình viên, kỹ sư hằng năm.

Hiện nay, số lượng lập trình viên hiện tại của Việt Nam mới chỉ đạt khoảng 530.000 người. Về xu hướng, số sinh viên công nghệ thông tin nhập học mỗi năm vào khoảng 50.000-57.000 người.

Trong số hơn 57.000 kỹ sư công nghệ bước vào thị trường lao động mỗi năm, chỉ khoảng 30% nhân sự đáp ứng được những kỹ năng và chuyên môn, yêu cầu thực tế mà doanh nghiệp đặt ra.

70% còn lại cần được bố trí đào tạo thêm tại doanh nghiệp trong 3-6 tháng để làm quen với công việc và môi trường làm việc.

Theo đánh giá, lao động Việt Nam có khả năng tiếp thu nhanh về lý thuyết nhưng còn hạn chế về kỹ năng thực hành về ứng dụng công nghệ cao.

Tuy nhiên, số liệu năm 2023 lại phản ánh rằng hầu hết các công ty đều thu hẹp kế hoạch tuyển dụng trong năm 2023 với số lượng vị trí tuyển dụng mới giảm đáng kể. Gần 90% công ty có kế hoạch tuyển ít hơn 50 lập trình viên trong năm nay. Trong khi con số này của năm ngoái chỉ là 75%.

Cùng với nhu cầu tuyển dụng giảm, ngân sách tuyển dụng cho năm 2023 cũng bị ảnh hưởng rất nhiều, khi chỉ có 6% công ty cho biết họ tăng ngân sách tuyển dụng, 15% giữ nguyên số lượng và gần 80% công ty quyết định giảm.

Ngoài ra, ngành công nghệ thông tin đang đứng trước thách thức của suy thoái kinh tế. Nhiều tổ chức đã tạm ngưng kế hoạch tuyển dụng hoặc giảm lượng nhân viên thông qua việc sa thải.

Điều này dẫn đến giảm cơ hội việc làm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, khi các công ty ưu tiên các biện pháp cắt giảm chi phí và tập trung vào việc duy trì sự ổn định tài chính.

Thị trường việc làm trở nên cạnh tranh hơn khi số lượng vị trí công việc sẵn có giảm đi, trong khi số lượng người tìm việc có khả năng tăng lên.

Về phía ứng viên, thống kê cho thấy họ đang gặp trở ngại về việc thiếu chuyên môn cao, khó đáp ứng được các kỹ năng mềm cần thiết, thiếu tư duy kinh doanh thực tế và gặp rào cản về ngôn ngữ.

Theo ông Park JongHo (Giám đốc điều hành Top Dev), khi thị trường trở nên khó khăn hơn, các nhân tài công nghệ đối mặt với nhu cầu tập trung vào giá trị cốt lõi và mục tiêu nghề nghiệp lâu dài.

Thời đại chuyển việc thường xuyên hoặc dựa vào kỹ năng và kinh nghiệm hạn chế đã không còn. Thị trường bắt đầu đòi hỏi những nhân tài có công nghệ vững vàng, đầu óc kinh doanh và chuyên môn cần thiết. Kết quả là, senior (nhân sự có nhiều kinh nghiệm) đối mặt với nhu cầu cao khi các công ty tìm cách tuyển các chuyên gia lành nghề với kiến thức và kinh nghiệm phong phú.

Các công ty sẽ trở nên khắt khe và cẩn thận hơn trong việc đánh giá nhân tài của mình, đồng thời các ứng viên cũng sẽ nỗ lực thu thập những thông tin đa dạng về công ty trong việc lựa chọn.

Luật Giao thông đường bộ đã quy định, xe máy điện là một loại trong nhóm các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, trong khi xe đạp điện được coi là phương tiện giao thông thô sơ. Do vậy, khi đã nói tới hạn chế phương tiện cá nhân, cấm xe máy nói chung thì xe máy điện cũng thuộc đối tượng bị chi phối, loại trừ xe đạp điện.

Trong khi đó, về mặt sản xuất công nghiệp, xe máy điện lại là sản phẩm nhận được nhiều ưu đãi, khuyến khích. Cụ thể, theo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt, xe máy điện không thuộc đối tượng chịu thuế.

Doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được để sản xuất xe máy điện (không thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt) của dự án đầu tư thuộc danh mục địa bàn có kinh tế khó khăn theo quy định của pháp luật về đầu tư thì được miễn thuế nhập khẩu trong thời hạn 5 năm kể từ khi bắt đầu sản xuất theo quy định tại Khoản 13 Điều 16 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 107/2016/QH13.

Không chỉ xe máy điện bị quản chặt về việc lưu thông, Hà Nội cũng đang đề xuất Thủ tướng Chính phủ đưa xe đạp điện vào nhóm các phương tiện giao thông cơ giới cần quản lý như xe máy, do tốc độ chạy xe cũng gần tương đương xe máy và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn ở đô thị. Nội dụng này nhằm thực hiện Đề án "Tăng cương quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2017-2020 tầm nhìn 2030". 

Trên cả nước hiện nay có khoảng trên 2 triệu xe máy điện và gần 1 triệu xe đạp điện. Tổng công suất lắp đặt xe điện 2 bánh khoảng 550.000 xe/năm. 

Phạm Huyền

Cấm xe máy, đi xe đạp có được không?

 Nhiều người thường nghĩ đi xe đạp bây giờ là lạc hậu, là không oai, không tiện. Nhưng nếu các bạn thử sử dụng, tôi nghĩ đi xe đạp là một giải pháp tiến bộ và văn minh trong một xu thế giao thông ngày càng quá tải hiện nay.