Câu chuyện bé H.A (7 tuổi, Nam Từ Liêm, Hà Nội) hiến tặng giác mạc khi qua đời vì ung thư đã khiến hàng triệu trái tim lay động. Một món quà tuyệt diệu, trong veo giữa cuộc đời với nhiều ước nguyện và gửi gắm.

Lời thỉnh cầu từ bà mẹ trẻ

22/2, khi tất cả cán bộ Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người đang ăn cơm trưa, số máy đường dây nóng rung lên. Không gian như quánh lại khi từ đầu dây bên kia là giọng mẹ bé gái 7 tuổi, mong muốn được hiến mô tạng con.

“Chị vừa nói vừa khóc rằng con gái sắp không thể qua khỏi và muốn hiến tặng mô tạng. Tim tôi nghẹn lại, sững sờ. Một cán bộ trẻ của trung tâm lúc ấy đứng cạnh, mặt cũng bàng hoàng”, ông Nguyễn Hoàng Phúc, Phó giám đốc Trung tâm nhớ lại.

Người mẹ trao gửi ước nguyện với mong muốn còn có cơ hội được nghe lại nhịp đập trái tim con trong lồng ngực bạn nhỏ khác.

“Giây phút đó, tôi phải nén lòng để bình tĩnh, nói chuyện với chị một cách rất chậm rãi. Sau đó về phòng tĩnh tâm lại để cùng thống nhất phương án”, ông Phúc chia sẻ.

Sau cuộc gọi trao đổi với bác sĩ tại Khoa hồi sức (BV K), được biết, bé H.A đã rơi vào hôn mê, glassgow 4 điểm (3 điểm là chết não), thời gian còn lại chỉ tính bằng phút. Tuy nhiên pháp luật quy định chỉ lấy tạng của người đủ 18 tuổi trở lên, do đó chỉ có thể nhận giác mạc của cháu.

14h58 cùng ngày, bé gái ra đi nhẹ nhàng. 16h25, 2 cán bộ Ngân hàng Mắt, trong đó có anh Nguyễn Hữu Hoàng, Giám đốc và 2 cán bộ của Trung tâm Điều phối có mặt tại nhà bé để lấy giác mạc.

“Khi đến, hình ảnh đầu tiên đập vào mắt tôi là một phụ nữ rất trẻ ôm bé gái đang ngủ như thiên thần trên giường trong tiếng tụng kinh trầm bổng phát ra từ chiếc đài nhỏ”, anh Hoàng nhớ lại.

Anh Hoàng chia sẻ câu chuyện lấy giác mạc đầy xúc động. Ảnh: T.Hạnh

Khi giới thiệu là cán bộ Ngân hàng Mắt, câu đầu tiên người mẹ nói như độc thoại: “Con hãy tặng ánh sáng của mình cho những bạn nhỏ khác nhé!”, rồi đặt nụ hôn lên trán con. Câu nói và hình ảnh ấy khiến tất cả đều lặng đi.

“Đã từng lấy giác mạc hơn 400 ca và là ca thứ 2 dưới 10 tuổi nhưng đây là lần đầu tiên tôi nghe được lời nói như thế nên vô cùng xúc động. Chúng tôi làm nhẹ nhàng nhất có thể vì sợ làm cháu đau và phá giấc ngủ yên lành kia”. Chính anh cũng phải thốt lên: “Cháu bé xinh quá!”.

Anh Hoàng cho biết, ca lấy giác mạc thông thường chỉ mất 15 phút, nhưng trường hợp bé H.A mất 30 phút. Khi hoàn tất, ngẩng lên ai ai cũng mắt đỏ hoe.

Trước khi bắt đầu, mẹ bé có 1 thỉnh cầu, nhờ khâu hộ vết mở nội khí quản ở cổ con gái để cháu được vẹn nguyên, xinh đẹp.

“Đây là lần đầu tiên tôi làm việc ấy, thậm chí khâu quần áo còn chưa từng nên lúc đầu hơi lóng ngóng nhưng sau nhớ lại hình ảnh trên phòng mổ rồi bắt chước theo. 8 mũi đẹp đẽ và mịn màng!”, anh Hoàng  nhớ lại.

Người mẹ nhìn ngắm con gái lần nữa, âu yếm nói: “Mẹ tự hào về con!”. Bà ngoại cũng động viên ông: “Cháu làm thế thì ông phải rất tự hào”.

“Phải rất kìm lòng, đè nén để ngăn nước mắt đang chực rơi. Đến giờ khi nhắc lại vẫn thấy xúc động vì cảm nhận được bố mẹ cháu đã rất dũng cảm để vượt qua định kiến, mất mát đớn đau khi hiến một phần cơ thể cháu”, anh Hoàng chia sẻ.

Sẽ có ít nhất 2 người được thấy ánh sáng

Mẹ của bé chia sẻ, ngày cuối cùng, cháu bị co giật do “tế bào ung thư đã ăn vào những tế bào thần kinh cuối cùng”. Suốt 10 ngày cuối cùng, cháu rơi vào hôn mê và suốt hơn 1 tháng mở nội khí quản, cháu chỉ mở mắt được đúng 3 lần. Lần nào mẹ cũng âu yếm hỏi: “Con mệt lắm à? Con ngủ đi!”. Từ 7/2, bé bắt đầu phải thở máy.

Chị cho biết, từ những năm cuối lớp 1, cháu bắt đầu có biểu hiện bất thường, không kiểm soát được hành vi, không nghe lời, sau đau đầu nhiều lên, đưa vào BV Thanh Nhàn rồi lại chuyển qua Nhi và cuối cùng chuyển đến BV K điều trị.

Giác mạc của bé đang được bảo quản tại Ngân hàng Mắt. Ảnh. T.Hạnh

TS Phạm Thị Việt Hương, khoa Nhi, BV K cho biết, khi đến viện vào cuối năm ngoái, tình trạng của cháu đã nặng, đau đầu nhiều, liệt nửa người, liệt nhiều dây thần kinh sọ, rối loạn cơ tròn (đại tiểu tiện không tự chủ) ăn qua xông, thở oxy... Kết quả xét nghiệm cho thấy bé mắc u thần kinh đệm cầu não lan tỏa - một căn bệnh hiếm ở trẻ em, điều trị vô cùng khó khăn.

“Tôi đã hội chẩn với các thầy là những chuyên gia đầu ngành bên Mỹ nhưng họ nói vũ khí điều trị duy nhất với trường hợp của cháu là xạ trị. Nhưng do u quá to, gây biến chứng phù não, gây liệt nên rất khó”, BS Hương chia sẻ.

Do không thể xạ được, các bác sĩ hàng ngày chăm sóc giảm nhẹ cho bé bằng giảm đau, thở oxy, truyền dịch, truyền đạm, truyền thuốc bổ, nuôi ăn đường tĩnh mạch...

Chị Hương cho biết, mẹ bé là điều dưỡng tại một BV lớn ở Hà Nội, trong suốt thời gian con ốm đã nghỉ hẳn làm để  hàng ngày túc trực bên con.

“Trong 1 tháng điều trị, dù không nói được nhưng bé vẫn tương tác rất tốt, bệnh nặng nhưng rất ngoan. Khi bác sĩ nói “H.A ơi, con ngoan nhé thì bé luôn mỉm cười, gật đầu. Cô bé rất xinh, khuôn mặt sáng bừng, hẳn trước đó hoạt bát, thông minh lắm”, BS Hương kể.

Cũng trong thời gian này, chứng kiến những cháu bé khác buộc phải cưa tay, chân, khoét nhãn cầu do bệnh tật, mẹ bé H.A đi đến quyết định hiến mô tạng của con.

Hiện giác mạc của cô bé đang được bảo quản tại Ngân hàng Mắt, chờ bác sĩ hội chẩn để lựa chọn bệnh nhân phù hợp nhất trong danh sách gần 1.000 người chờ ghép.

Dù bảo quản tối đa được 14 ngày nhưng ghép càng sớm, chất lượng càng tốt và ghép cho người chênh ít tuổi nhất là tốt ưu.

Tuỳ từng kích cỡ tổn thương, thông thường 1 giác mạc ghép được ít nhất cho 1 bệnh nhân, tối đa là 2 bệnh nhân.

“Cuối cùng tâm nguyện của cháu đã đạt được, nối dài sự sống cho người khác và cuộc sống của cháu vẫn tiếp diễn”, BS Hương chia sẻ.

Bé 7 tuổi HN hiến giác mạc: ‘Con tặng lại ánh sáng cho bạn khác nhé’

“Con tặng lại ánh sáng cho bạn khác nhé!", người mẹ nói và đặt nụ hôn lên trán cô con gái 7 tuổi đang ngủ như một thiên thần.

Chia sẻ với VietNamNet, ông Trần Thọ Đạt cho hay, khi dự thảo quy định về việc trường đại học được tự xác định chỉ tiêu tuyển sinh trở thành chính thức, chỉ tiêu tuyển sinh năm nay của Trường ĐH Kinh tế quốc dân sẽ tăng đáng kể với cơ sở vật chất mà trường hiện có.

“Với điều kiện hiện tại, nhà trường có thể đáp ứng được tối đa gần 6.000 chỉ tiêu, hiện nay chỉ tiêu cho phép là 4.800. Trường dự kiến sẽ tăng chỉ tiêu tuyển sinh lên 5.500”.

GS Trần Thọ Đạt, Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế quốc dân.

Ngoài ra, nhà trường dự kiến năm nay sẽ mở thêm nhiều ngành mới để đáp ứng nhu cầu biến đối nhanh của nền kinh tế, của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và đặc biệt là nền kinh tế số,… đang đòi hỏi nguồn nhân lực lớn”.

Theo ông Đạt, năm nay, trường dự kiến sẽ mở những ngành đào tạo mới hoàn toàn như: Logistics và Quản lý chuồi cung ứng, Quản lý dự án, Thương mại điện tử, Khởi nghiệp và phát triển kinh doanh (B-BAE) học bằng tiếng Anh, Định phí bảo hiểm và Quản trị rủi ro học bằng tiếng Anh.

“Với liên kết đào tạo với nước ngoài thì mở ngành Công nghệ Tài chính (Finance Technology). Dự kiến sang năm mở thêm ngành Công nghệ kinh doanh số (Digital Business)”, ông Đạt chia sẻ.

Cùng đó, là nhiều ngành mới được phát triển lên từ các chuyên ngành trước đây như: Kinh tế phát triển, Khoa học quản lý, Quản lý công, Quản lý tài nguyên và môi trường (được tách ra từ ngành Kinh tế); Luật kinh tế (tách từ ngành Luật); Quản lý Đất đai (tách từ ngành Bất động sản); Công nghệ thông tin (tách từ ngành Khoa học máy tính).    

Thanh Hùng

Hiện nay, do xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt phát triển mạnh nên số lượng ví điện tử, trung gian thanh toán cũng tăng lên nhanh chóng. Một số thương hiệu có thể kể đến như: VNPay, MoMo,ZaloPay, ViettelPay, ShopeePay, VTC Pay, Payoo, BankPlus…

Những năm gần đây, lợi dụng sự phát triển ngày càng vượt trội của công nghệ thông tin lẫn số lượng ví điện tử và trung gian thanh toán tại Việt Nam…, tội phạm đánh bạc công nghệ cao đang có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp, trở thành vấn nạn nan giải của xã hội. 

Các nền tảng thanh toán, như ví điện tử, các cổng thanh toán đều có thể bị và đang bị lợi dụng cho việc phổ biến hình thức cờ bạc chẵn lẻ/tài xỉu dựa trên mã giao dịch chuyển tiền. Trong đó, các đối tượng có xu hướng lựa chọn MoMo bởi đây là siêu ứng dụng phổ biến, sở hữu lượng người dùng lớn, hệ thống máy chủ vận hành ổn định, tốc độ thực hiện một giao dịch nhanh và vượt trội.

Ông Nguyễn Bá Diệp, đồng sáng lập MoMo cho biết, trong năm 2022, MoMo cũng đã phối hợp với 318 cơ quan, đơn vị công an trung ương và địa phương, cung cấp thông tin trong hơn 1.500 vụ việc điều tra, được các cơ quan, đơn vị nêu trên đánh giá cao. 

Đáng chú ý, trong thời gian gần đây, báo chí có đưa tin về việc Công an Bắc Giang hoàn tất điều tra và đề nghị truy tố một số bị can trong đường dây cờ bạc sử dụng mã giao dịch của MoMo. Đây là vụ việc đã được Công an Bắc Giang triệt phá từ tháng 12/2022.

Trong vụ việc này, MoMo đã tích cực phối hợp, hỗ trợ Cơ quan Công an tỉnh Bắc Giang rà soát, cung cấp thông tin về các giao dịch có dấu hiệu vi phạm, giúp cơ quan công an kịp thời phát hiện, truy bắt tội phạm. 

Để góp phần ngăn chặn vấn nạn cờ bạc online, ông Diệp cho biết, MoMo đã đầu tư nghiên cứu nhiều giải pháp công nghệ, cùng với hơn 100 chuyên gia và kỹ sư, với chi phí rất lớn lên đến hàng chục tỷ đồng trong hơn 1 năm từ tháng 12/2021 đến tháng 02/2023.

Đây là một vấn đề rất thách thức vì các đối tượng tội phạm dựa vào mã giao dịch chuyển tiền của ví điện tử để đánh bạc, nếu hủy bỏ thì không thể phân biệt các loại giao dịch, không thể thực hiện tra soát giao dịch trên toàn bộ hệ thống.  

Ngày 18/2/2023, MoMo đã thay đổi quy trình nghiệp vụ, nâng cấp ứng dụng MoMo lên version 4.0.16. Trong bản nâng cấp này, ứng dụng sẽ hiển thị mã giao dịch cho người gửi trước khi họ thực hiện giao dịch, thay vì hiển thị sau như trước đây.

Đồng thời, chúng tôi đã mua bản quyền và tích hợp công nghệ v-key vào hệ thống để ngăn chặn các đối tượng cờ bạc sử dụng thiết bị giả lập để truy cập vào ứng dụng và quét mã giao dịch tự động nhằm mục đích cá cược.

“Sau khi triển khai các biện pháp nêu trên, đặc biệt là việc nâng cấp hệ thống và hiển thị trước mã giao dịch trên ứng dụng, thông qua rà soát mạng xã hội và các trang web có liên quan, chúng tôi ghi nhận hầu hết các hoạt động cờ bạc theo hình thức cá cược chẵn lẻ quy mô lớn về cơ bản đã bị ngăn chặn, loại trừ. Đồng thời, MoMo cũng không nhận được bất kỳ phản ánh hay thông tin nào từ các cơ quan công an về hoạt động cá cược chẵn lẻ sử dụng mã giao dịch của công ty”, ông Diệp nói.

Thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng trở nên phổ biến và dễ dàng. Bên cạnh việc tạo thuận lợi cho người dùng, thanh toán không dùng tiền mặt cũng bị các đối tượng xấu lợi dụng.

Khi xã hội dịch chuyển lên nền kinh tế số, chúng ta cần phải đối mặt với việc tội phạm trên môi trường số sẽ tăng lên. Các đối tượng phạm tội có kiến thức, trình độ công nghệ cao, sử dụng phương thức, thủ đoạn tinh vi để tổ chức hoạt động cờ bạc, đồng thời các hình thức cờ bạc mới liên tục xuất hiện.

Thời gian gần đây còn xuất hiện tình trạng người dân cho đối tượng vi phạm thuê, mượn danh tính, giấy tờ để mở tài khoản ngân hàng, ví điện tử…, gây khó khăn cho công tác kiểm tra, xác thực khách hàng.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Bá Diệp cho biết, các doanh nghiệp không có thẩm quyền và chuyên môn trong việc xác minh, phòng chống tội phạm. Việc phải liên tục chạy đua với các đối tượng phạm tội khiến doanh nghiệp phải đầu tư các giải pháp kỹ thuật tốn kém, đồng thời đòi hỏi nhiều nhân lực cũng như thời gian triển khai, gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh cũng như trải nghiệm của người dùng.

Việc tội phạm lợi dụng dịch vụ trung gian thanh toán và các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt để thực hiện hành vi vi phạm sẽ dẫn đến suy giảm niềm tin của người dân, ảnh hưởng đến việc thực hiện chủ trương thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt của Đảng và Nhà nước.

“Để xử lý các kẽ hở trong việc đăng ký khách hàng, ngay từ năm 2021, MoMo đã thực hiện rà soát và thực hiện định danh, xác thực tài khoản ví điện tử theo quy định pháp luật. Khách hàng phải cung cấp thông tin định danh và liên kết ví điện tử với tài khoản ngân hàng chính chủ. Đồng thời chỉ được sử dụng ví điện tử khi MoMo được ngân hàng xác nhận thông tin đăng ký ví điện tử trùng với thông tin khách hàng đăng ký tại ngân hàng. Công ty cũng đang triển khai thử nghiệm nhiều công nghệ mới như nhận diện khuôn mặt, phát hiện gian dối thông qua AI, Big Data để nâng cao hiệu quả trong công tác định danh, xác thực khách hàng”, đồng sáng lập MoMo nói.

Tuy nhiên, các đối tượng xấu vẫn có nhiều biện pháp lợi dụng ví điện tử để thực hiện hành vi trái quy định pháp luật như sử dụng danh tính, giấy tờ và tài khoản ngân hàng thuê, mượn của người dân tạo lập nhiều tài khoản ví điện tử, gây khó khăn cho việc xác minh vi phạm.

MoMo cũng đã kiến nghị với các cơ quan quản lý cho phép các doanh nghiệp trung gian thanh toán, ví điện tử kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do Bộ Công an quản lý để giúp cho việc định danh điện tử, xác thực thông tin người dùng nhanh chóng và chính xác, góp phần rà soát và ngăn chặn được các tài khoản và giao dịch đáng ngờ, tăng tính hiệu quả trong việc phòng, chống tội phạm công nghệ.

“MoMo khẳng định cam kết của doanh nghiệp trong việc cung cấp, vận hành dịch vụ trung gian thanh toán an toàn, lành mạnh theo đúng chỉ đạo, hướng dẫn của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Bên cạnh đó, để đảm bảo quyền lợi cao nhất cho người dùng, MoMo luôn tuân thủ các quy trình, thủ tục hiện hành trong việc cung cấp thông tin phục vụ cho mục đích điều tra, đảm bảo sự riêng tư và quyền lợi chính đáng của người dùng khi sử dụng dịch vụ hợp pháp”, ông Diệp nói.

Không chỉ nhan sắc trẻ đẹp so với tuổi thật, biểu cảm và tạo dáng của hoa hậu Giáng My được người hâm mộ ví von "như gái đôi mươi".