Nhưng mọi người sớm phát hiện ra rằng hình thức thu phí cứng nhắc này không giữ chân được những độc giả rảnh rỗi. Luôn có ai đó dễ dàng nhận được nội dung trả phí bằng cách sử dụng các lỗ hổng bảo mật. Hơn nữa, việc thiết lập thu phí làm “sụt giảm” lượng truy cập của các tờ báo và trang tin tức, doanh thu thuê bao ảm đạm không thể bù đắp được thiệt hại do độc giả làm mất giá trị của quảng cáo.

Nói trắng ra, chỉ có nước và đất dồi dào nhất mới có thể nuôi dưỡng một “bức tường thành” với cả giá trị nội dung và giá trị thương mại. Các phương tiện truyền thông thiếu khả năng thương lượng về thương hiệu, năng suất nội dung nhỏ, phân tán và yếu kém, mù quáng chạy theo các hình thức thu phí và họ chỉ có thể bị bao quanh bởi một "thành phố ma".

Tất nhiên, một nhóm nhỏ tờ báo đứng trên đỉnh kim tự tháp nội dung đáp ứng các điều kiện trên không có nghĩa là họ có thể chơi trò chơi khắt khe này. Trên thực tế, báo chí thu phí được giới truyền thông sử dụng như một giải pháp tình thế, những tranh cãi về nó chưa bao giờ dừng lại.

Bị chỉ trích nhiều nhất là việc thu phí báo chí chưa thực sự "lật ngược tình thế" và kéo các phương tiện truyền thông trực tuyến dựa trên nội dung ra khỏi vũng lầy lợi nhuận. Bên cạnh đó, các nhà cung cấp nội dung ngày càng tham lam hơn và việc người đăng ký có cảm giác “bị lép vế” là điều không thể tránh khỏi. Các quảng cáo trả phí thường xuyên đã ảnh hưởng rất nhiều đến trải nghiệm của người dùng.

Sự gia tăng của các hình thức báo chí thu phí cũng dẫn đến chất lượng không đồng đều, một khi không thể đảm bảo nguồn cung cấp nội dung gốc chất lượng cao liên tục, người đăng ký có cảm giác như bị lừa. Rõ ràng, không dễ như tưởng tượng để xây dựng hình thức báo chí thu phí thành công. Vậy AI (trí tuệ nhân tạo) có thể thay đổi hiện trạng này không?

Ứng dụng AI là giải pháp phù hợp trong triển khai thu phí tin tức?

May mắn thay, AI đã có thể giúp các tờ báo tận dụng tốt hơn việc thu phí ở ít nhất ba khía cạnh. Phân tích hành vi của khách truy cập chưa đăng ký, chẳng hạn như họ có truy cập lần đầu tiên hay không, có chọn nhấp chuột hay không, tìm hiểu về hệ điều hành, thiết bị đọc và vị trí của người dùng.

Sử dụng máy học để biết khi nào có thể cung cấp cho người dùng quyền đọc miễn phí và dự đoán liệu người đọc có trả tiền hay không. Hãng thông tấn Thụy Sĩ NTZ cũng sử dụng một phương pháp học máy tương tự để đào tạo hệ thống thanh toán được cá nhân hóa của riêng mình. Hệ thống nhận thấy trong thời gian đi làm từ 5-9h sáng, độc giả dùng điện thoại để đọc nhưng không muốn thanh toán nên sẽ không hiển thị bất kỳ thông báo thanh toán nào trong khoảng thời gian này nhằm tránh ảnh hưởng trải nghiệm của người đọc.

Trong 3 năm qua, NZZ đã sử dụng AI để tăng tỷ lệ chuyển đổi trả phí lên 5 lần, với 2,5% người dùng chọn đăng ký sau khi nhận được tin nhắn thanh toán. Hiện tại, doanh thu từ thuê bao đã chiếm 60% tổng doanh thu của NZZ, đây rõ ràng là một xu hướng tốt.

Vai trò thứ hai của AI là giúp các tờ báo cải thiện khả năng sản xuất nội dung và tăng mức độ gắn bó của người đăng ký. Tổng hợp dữ liệu khổng lồ về người dùng phân tán để cung cấp chân dung của những người đọc trả tiền và hiểu rõ hơn về hành vi và sở thích của họ. Các tờ báo có thể hiểu rõ hơn về nhóm mục tiêu và mục tiêu sản xuất nội dung. Với sự hỗ trợ của AI, các phóng viên sẽ tạo ra những phương pháp điều tra và viết mới. Nhiều câu chuyện không thể phát huy và sáng tạo trước đây do thiếu nguồn lực có thể được ấp ủ.

Ngoài ra, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo một cách thông minh trong các sản phẩm nội dung càng làm tăng giá trị của việc thu phí báo chí. Trợ lý giọng nói thông minh, robot trò chuyện (dạng chat bot), AR (thực tế ảo tăng cường), các tương tác mới mở rộng cách báo chí kết nối với người đọc, tăng thêm giá trị ngoài nội dung.

Trên thực tế, cốt lõi của thu phí thành công nằm ở việc liên tục cung cấp nội dung chất lượng cao, luôn chú ý đến trải nghiệm người dùng và đảm bảo mong muốn chi trả của người dùng.

Vậy nên, sự kết hợp giữa AI và thu phí dường như không còn xa với kịch bản ứng dụng trên bề mặt. Tuy nhiên, dưới góc độ kỳ vọng của thị trường và sự trưởng thành của công nghệ, vẫn còn nhiều vấn đề khi sử dụng AI để phục vụ thu phí và thậm chí sử dụng AI như một công cụ quan trọng để tăng doanh thu.

Cần chú ý bản chất của thu phí báo chí là thiết lập các rào cản gia nhập để phân loại thông tin và độc giả, trong khi AI tiếp tục khuếch đại “sự đối xử khác biệt”, điều này dường như trái với nguyên tắc lưu thông tự do thông tin trên Internet. Nó cũng sẽ gây suy yếu tính công khai của mạng lưới mở và làm tăng thêm “khoảng cách kiến ​​thức”.

Mặc dù quyền và lợi ích của người đăng ký đã được nâng cao và bảo vệ, nhưng dường như các tờ báo ngày càng giống một nhà cung cấp dịch vụ kín cổng cao tường, xa rời ý định ban đầu là “công cụ xã hội”.

Không những vậy, việc sử dụng AI để đào tạo một mô hình thanh toán đòi hỏi rất nhiều dữ liệu. Và phần “nguyên liệu thô” mà các tờ báo cung cấp có đủ hay không hiện chưa được đề cập đến, chắc chắn liên quan đến thông tin cá nhân của người dùng.

Thực tế, việc thu phí báo chí được cá nhân hóa sẽ khiến người dùng nhận thức rõ ràng rằng dữ liệu hành vi của họ bị lộ cho nhà cung cấp nội dung. Đây là điều mà những đơn vị triển khai ứng dụng AI phải cân nhắc và có phương án phù hợp, để tránh độc giả nghĩ rằng quyền riêng tư cá nhân của họ bị sử dụng không đúng cách.

Vì vậy, dù sự kết hợp giữa AI vào thu phí báo chí cho phép những người sáng tạo nghiêm túc lấy lại phẩm giá nhất định và khôi phục lòng tin của những độc giả "cảm thấy không được yêu thương" khi phải trả tiền để đọc, nhưng vẫn còn quá sớm để thể hiện sự lạc quan vào lúc này.

Phong Vũ

Thu phí báo chí nhìn từ sự thành công ở các lĩnh vực khác

Rất nhiều lĩnh vực thu phí đã có sự thành công mà báo chí có thể học hỏi.

Ecosport Miền Bắc – Mini Suv Club (viết tắt là CLB EMC) được sơ khởi ngày 02/3/2016 với 5 thành viên đầu tiên. Theo thời gian, CLB đã có buổi gặp mặt lần đầu tiên vào ngày 11&12/6/2016 với chủ đề “Ecosport Hội ngộ”.

Trong năm 2017, Ford EcoSport đã chứng minh là chiếc SUV hàng đầu trong phân khúc SUV cỡ nhỏ và đứng đầu về sức tiêu thụ. Những người chơi và sử dụng xe EcoSport cũng luôn thể hiện cá tính và sự hòa đồng, cũng như tinh thần sẵn sàng tư vấn, giúp đỡ thành viên mới khi có khúc mắc. Cũng từ đó, CLB EMC đã phát triển một cách nhanh chóng. Chỉ sau 1 năm, nhóm đã quy tụ trên 7.300 thành viên đến từ khắp mọi miền đất nước.

Qua những cuộc hội ngộ, EMC đã có khá nhiều hoạt động ý nghĩa, không chỉ đối với các thành viên trong nhóm mà còn đối với cộng đồng. Những hoạt động nổi bật phải kể đến là các cuộc thi ảnh, các cuộc giao lưu cùng Ford Việt Nam, những hành trình từ thiện vùng cao và tổ chức sân chơi thú vị, bổ ích cho các em nhỏ v.v..

Bước sang năm 2018, số lượng thành viên EMC đã lên tới hàng chục nghìn chủ xe. Quy mô lớn hơn đồng nghĩa với những hoạt động cũng đa dạng và hấp dẫn hơn. Bên cạnh sự kiện sinh nhật hội được tổ chức thường niên, EMC còn tạo ra môi trường sinh hoạt cho các thành viên để vừa hiểu về chiếc xe của mình hơn, vừa có thời gian dành cho gia đình và bạn bè. Vào đúng Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10, Hội EcoSport Miền Bắc đã tổ chức một buổi dã ngoại gia đình dành cho hơn 50 chủ xe EcoSport và người thân. Buổi dã ngoại được tổ chức ở công viên EcoPark, nơi có không khí trong lành và không gian rộng mở.

Tại sự kiện, những chủ xe Ford EcoSport và gia đình có thời gian vui vẻ bên nhau và cùng tận hưởng các hoạt động dã ngoại thú vị như cắm trại, chơi các trò chơi vận động và dùng tiệc ngoài trời. Bên cạnh đó, EMC còn tổ chức thử thách lái xe dành cho các thành viên hội, đi kèm hoạt động đào tạo lái xe an toàn nhằm nâng cao tay lái cho các thành viên EMC.

Anh Đinh Quang Huy, thành viên CLB EcoSport miền Bắc cho biết: “Ban đầu tôi định mua một chiếc xe cũ đời 2016 hoặc 2017 hoặc xe mới trong khoảng 500-700 triệu. Sau khi tham khảo các ý kiến tôi quyết định chọn EcoSport 2018. Về ngoại thất tôi thấy đẹp hơn, đặc biệt là nội thất với màn hình hiển thị hiện đại dễ nhìn hơn bản cũ.

Về cảm giác lái, mặc dù mới lái xe nhưng khi di chuyển trong nội đô Hà Nội tôi không gặp nhiều khó khăn, khá tự tin nhờ tầm nhìn thoáng, cảm nhận vô lăng rất tốt. Bạn bè tôi đang sở hữu xe gầm thấp sau khi lên xe tôi lái thử đều rất thích về độ quan sát, máy vận hành khỏe. Khi đi trên cao tốc, tôi thấy xe khá đầm và chắc khi đi ở tốc độ cao hoặc vào cua.”

Anh Hoàng Thế Sơn, chuyên viên công nghệ thông tin chia sẻ: “Tôi lựa chọn EcoSport là bởi với giá tiền hợp lý để sở hữu một chiếc xe thuộc phân khúc SUV compact. Đồng thời, việc dễ dàng thay sửa linh phụ kiện cũng là một điểm cộng khi tôi chọn EcoSport. Theo tôi thấy cảm giác lái và khả năng vận hành của xe khá tốt.

Tuy độ trễ của chân ga vẫn cao và khi đi trên đường gồ ghề tôi thấy bánh sau có chút chòng chành nhưng so với những ưu điểm của mẫu xe này thì tôi chưa thấy bất tiện. Đặc biệt, EcoSport khá tiện lợi khi quay đầu trong phố, không những thế khi đi trên cao tốc ở tốc độ 120km/h thì EcoSport cách âm khá tốt. Nhìn từ ngoài rất nhiều bạn bè tôi lầm tưởng chiếc xe này nhỏ bé nhưng khi ngồi bên trong nhất là hàng ghế thứ hai thì mọi người đều cảm thấy rộng rãi và thoải mái.”

Có thể thấy, Ford EcoSport không chỉ đơn thuần là một chiếc xe đẹp đẽ và tiện dụng nữa. EcoSport đã trở thành cầu nối để những người đam mê xe tập hợp lại, tạo ra một sân chơi chung để chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc, bảo dưỡng xe và làm những công việc thiện nguyện giúp ích cho xã hội.

Thanh Triết